Haduh 27 ngut kiba iap na ka jingpang rabies haka Jylla; sdang ka sorkar ban ai injek ia ki ksew surok

Syllad | The Rising MeghalayaSeptember 27, 2024

Baroh ki la don haduh kumba 27 ngut ki briew kiba la khlad noh ha ka Jylla na ka jingpang rabies ha kine ki ar snem ba la dep, kaba la pynlong ruh ia ka sorkar Jylla ba kan shim ia ka rai ban pyntreikam ia ki sienjam ban ai tika injek ia ki ksew surok bad ban pynthikna ruh ba kin don ki jingai injek anti rabies hapoh ki hospital paidbah haduh ki PHC kumjuh.

Da kaba pynpaw ba kane ka mat kadei kaba sngewkhia shibun, na ka liang ka Myntri ka Tnad ka Koit ka Khiah ka Kong Ampareen Lyngdoh ka la ong, “Ki don ruh ki nongiada ia ki ksew surok. Tad haduh ba baroh kiba iadon bynta kin wan ha kajuh ka rynsan, kan long kaba shem shitom ban pyniaid ia kane ka kam. Ngi kyrmen ba hadien ka taiew jingialap ia ka jingpang rabies ngin sa lah ban shimkhia ia kane ka jingeh kaba khraw bad kam long kaba shisha ba ngin ap tad haduh ba ka jingiap kan nangkiew.”

Haba pynkynmaw ba ka jingai tika injek pyrshah ia kane ka jingpang ka dei ka jingkitkhlieh jong ki nongshong shnong, ka Myntri watla katta ka la ong, “Ka don ruh ka jingiakren ba ka jingai tika ia ka jingpang kim lah hynrei namar kata mynta ngi aiti ha ka jylla ba ngin pynthikna ba haduh ka kyrdan PHC ba dei ban don beit ka jingai injek rabies khnang ba ki nongshong shnong kin ioh ia kane ka lad ban iada na kane ka jingpang. Ngi kyrmen ba kane kan sa jia shen bad ngi kyrmen ba ngin lah ban weng ia kane ka jingeh.”

Shwa kane, ka State Surveillance Officer of Integrated Disease Surveillance Programme (IDSP) kaba dei ruh ka Nodal Officer na ka bynta ka jingpang rabies ka Dr Valarie Laloo ka la pyntip ba na ki 27 ngut kiba iap na ka jingpang Rabies, 11 ngut ki dei ha u snem ba la dep bad 16 ngut haduh u Nailur mynta u snem.

Ki district kiba bun tam ki briew kiba khlad na ka jingpang rabbies ki dei na West Khasi Hills bad West Jaintia Hills, kata da mar 6 ngut. Ka la ong ruh ba 96 percent na ki jingiap na ka rabies ki dei kiba ngat ha ka jingshah dait ksew.

Ka jingkhlad kaba khatduh na kane ka jingpang ka dei kaba dang shu jia dang shen ia ka nongtrei ka tnat ka koit ka khiah (MLHP) hadien ba ka la shah dait ha u ksew surok dang ha kine ki ar bnai ba la dep.

Kaei ka Rabies? Kumno ka saphriang?

“Kane ka jingjia ka dei ruh kaba sngewsih shibun namar kum ka nongtrei ka koit ka khiah hi ka la khlad noh ha kane ka jingpang, kaba ha ka jingshisha ka dei kaba lah ban iada 100% bad ha kajuh ka por kaba don jingma haduh 100%,” ka la ong.

“Da kaba ai dawai bad sumar ia ki jingmynsaw ha ka por kaba biang, lah ban iada ia kane ka jingpang hynrei kaba sngewsih ka long ba namar ki daw kiba ngim tip, ka MLHP kam shym la lah ban ioh  dawai ha ka por kaba biang bad kumba nga la kdew ka jingpang Rabies ka dei ka jingpang kaba pyniap briew bad shisien ba ki dak ki shin ki la sdang ban pyni ha ka, kam shym la don ka lad ban wanphai biang sha ka jinglong kaba rim hynrei ka dei ka jingiaid kaba lam sha ka jingïap” ong u Dr Laloo.

Haba kylli, ka Dr Laloo kala ong, ba ka jingiap na ka jingpang rabies kadei tang namar ka jingbym ioh ia ki jingtip bad ha kajuh ka por ka jingbym kwah ban leh eiei iaka jingma kaba don.  

“Kham bunsien hi, ngi ju pyrkhat ba ki khun ksew ki dang long kiba lung bad kim don bun ki jingpang ha ki, ngi lap ba ki long kiba itynnad bad ki bym buh jingma hynrei ki khun ksew hapoh jong ka 2 bnai ym ai iaka dawai tika. Kumta ka don ka kyrdan, haba ka don kano kano ka jingpang ha ki, ki lah ban pynsaphriang ia kiwei pat” ka la bynrap.

Nalor ka ka la iathuh ba ka jingpang Rabies mynshwa kam dei satia kaba donkam ban pyntip sha ki bor sorkar hynrei naduh ka 23 tarik u Lber 2023, la pynlong iaka jingpang Rabies kaba donkam ban pyntip sha ki bor sorkar namar mynshwa kam shym la don kano kano ka rukom treikam ban ai ia ki jingpyntip ne ban thoh bniah ia kano kano ka jingjia.

“Ha ka jingshisha ngi don 17 tylli ki jingjia, hynrei ia ka jingjia kaba 17 ngim pat pyndep ia ka jingtohkit jong ngi. Kumta ha ka rukom kaba thikna ki don 16 ngut kiba ïap na ka jingpang Rabies haduh u Nailur mynta u snem,” ka la bynrap shuh shuh.

Shuh shuh ka Dr Laloo kala pyntip ruh ba ka tnad ka koit ka khiah kala iatreilang bad ka Shillong Municipal Board bad ka tnad Animal Husbandry & Veterinary. Ka Municipal ka don ia ki briew kiba kem ia ki ksew, kiba leit ban kem ia ki ksew surok bad ka tnad Veterinary pat ka pynlong ia ka mass vaccination campaign ha kylleng jong ka jylla.