Ka Raibi U Thlen Khasi: Kawei na ka jingrwai ba la thaw bad rwai da bah Rana Kharkongor

Syllad | The Rising MeghalayaMay 22, 2021

Ka step jong ka 21 tarik u ‘nai Jymmang 2021, kadei ka step ka jingwan ban kah dum jong u lyoh ba rben ha mei ri lum baieit ba thiang jong ka bri u Hynñiewtrep U Hynñiewskum, ba la saphriang  ka khubor jong ka jingkhlad noh na uwei na ki nongthaw bad nongrwai ba la paw jong ka jaidbynriew u bah Rana Kharkongor (1st April 1952-21st May 2021), hadien ka jingshitom kaba la ban ha ka met la kham kato katne por.

Ka jingkhlad jong u bah Rana, ka wan ruh hahapdeng ka khyllipmat ba ka khlam ka ngoh Coronavirus ne Covid-19, ka la lynsher ha ka sien kaba ar ia kane ka ri baieit ka jong ngi, kaba la don hapdeng ka jingkhangdam, kaba khanglad ia ki paralok ba iajan bad baieit ba thoiñ khamtam lei lei ia ki para kaitor bna nam, ba kim lah ban khlem da jaw ummat hala marwei, namar ka mynsiem ka pang, ka tmang ban nym lah ban don lang ha syndah jong ka met kaba dang sah jong u bah Rana.

Ha kum kane ka khyllipmat, nga phai sha ka kor pathai ka juk ba mynta ka youtube, nga wad bad pyrshang ba ngan sngap lut ia baroh ki jingrwai kiba la upload, bad jia ryngkhat nga ioh ba ngan sngap kein ia  ka jingrwai kaba la ai kyrteng “Ka Raibi U Thlen Khasi”, kaba nga khmih bniah, ia  kane ka jingrwai la upload ha ka youtube ha ka 29 tarik jong u bani Risaw 2020.

Marsein iohi ia kane ka lamkhmat (title) jong kane ka jingrwai, nga sdang ba ngan plie, bad nga ai khublei ia kiba upload ia kane ka jingrwai, namar ba ki bynrap lang artad bad ki kyntien jong kane ka jingrwai (lyrics).

Ha ka dkhot ba nyngkong eh jong kane ka jingrwai, u bah Rana u la shon shap ia ka shynrong jong kane ka jingrwai kaba ong:

“La slem bah ia kane kawei,
Nga iohsngew ba ki iakren
Kumno ban wanrah jingsuk ha ka ri
Hapdeng samla kumjuh tymmen”

Na katei ka dkhot kaba nyngkong eh, nga dem bad pynleit jingmut bha kliaw la ki jong ki shkor, namar tang na katei ka dkhot kaba haneng, nalor ki kyntien, ngam lah ban khlem da shoh bad lung mynsiem ia ka sur jong kane ka jingrwai ryngkat bad katta ka sur tem, ba don katta ka syrwet jong ka sur tem tynrai.

Kumta nga iai teng ba ngan iai sngap ia ka haduh kaba kut, kaba hangne kein nga shem bad iohi, ba kum u briew, u bah Rana, um dei shuh tang u kaitor ne u nongrwai ba kynsai jong ka jaidbynriew, pynban, u long artad uwei na ki myllung ha kane ka juk kaba mynta, ba un batai bad iohi ia kaei kaba la wan jia ha kane ka ri bad ka jaidbynriew ha kum kane ka juk kaba mynta.

Hooid wat la u bah Rana u la thaw ia kiba bun bun tylli ki jingrwai ne ban pynmih pyrthei ia kiba bun ki thup jingrwai, hynrei, ha ka liang ka imlang ka sahlang jong ka jaidbynriew ba tip briew ba tip Blei, dei lyngba kane ka jingrwai kaba nga lap bad shem, ba u bah Rana u la da ngam jylliew ban siat pharshi ia la ka jong ka jaidbyhnriew kaba la don mynta hapdeng ka lynga ka pisa mynsiem ba la sdang ban shah iuh roit ha u mynder ba shi sngi bad ha ki riew khwan spah nam bad burom, kiba im-im-peit-peit, ki iuhroit bad ban thom ia ka sang ka ma.

“U ksan rympei u rem dorbar
Kadei ka ktien pharshi
Imat kane ka ktien mynta
Ka ktah khamtam ia ngi”

Lyngba katei pat ka kyntien ba la don ha kane ka jingrwai, u bah Rana u pashat ia ki symboh pyrkhat ka kyntien ki riew tymmen, kiba la juh iai akren bad pynpaw ia kaei kaban sa jia ha kane ka ri, kumno uta u mynder u ioh ban wan ban bsuh khlieh ha kane ka ri lum baieit ka jong u, ki kyntien thiang ki kyntien bang ba u padiah ban pynngop ban pynbeij, tad haduh ba un da ioh ban bat hi trait ia u lakam ban ioh ban khyrwait shabi ia kita ki briew ba kam ialade kum ki nongialam.

Ia kane kiei kiei baroh, u bah Rana u lap bad u shem bad iohi ba naduh ki por kiba mynshwa, ha ka por kaba ka jaidbynriew ka dang bat bad snoh rydin bha ia ka hok ka shi kyntien, hynrei ka raibi jong u sbai rupa, ka la sdang ba kan treibor bah, tad haduh ba la mih ki nongshet kylla ia la ka jong ka ri bad ka jaidbynriew. Kane kein ka raibi ka iai bteng ba kan hiar pateng la pateng tad haduh kine ki sngi bad ki por kiba mynta, kaba katta ka mynsiem jong ka kwah kyrdan, ka kwah burom bad pisa, ka kylla long shisha kum ka raibi ba synshar ha kane ka jaidbynriew ka jong ngi.

“La ha ki kam ba ngi ia trei
Para mangi ia bishni
Kumno ngin bit kumno ngin biang
Haei kan san ka ri”.

“Katba u nongwei na shnong u wan
Tang da  luta bad ka nap
U riewspah kloi u kam trai lut
Ba bun ki nongiarap”

Kane kein ka dei ka kabu ksiar ia u nongwei shisngi, haba u shem bad iohi ia katta ka jingjur palat ka jingiabishni hapdeng para ma ngi, ba u shim ia ka kabu ban kamai ei ka spah ka phew da kaba u pynngop pynbiej bad shim ia ka kabu ka jinglong ba shidur shi sur jong ka jaidbynriew ban ioh khwan myntoi ei pat sha lade.

Ha kine ki artylli ki dkhot ba u bah Rana u la thaw ha kane ka jingrwai, phlak ka da siat pharshi shisha ia kaei kaba ngi ia shem bad iohi paw ha kum kane ka juk kaba mynta, naduh ka synshar ka khaddar, ki lei san snem,  ki Syiem ki Kmie ki Bakhraw Batri ha ki iit ki hima, da kumno sha ba ki shlan ban bam duh ban die duh ia ka nongmei ka nongpa, ki kyrsih ha ka pap ha ka sang, bad ki niew bein niew thala ia ka hok i aka shi kyntien, kaba mynta ka pynwai wot shisha ia ka jaidbynriew hi baroh kawei.

Ha ki dkhot kiba la jan poi noh artad sha kaba kut, u bah Rana, u shon shap ia ki kyntien ban kyrsiew thiah noh ia ka la ka jong ka jaidbynriew  katba dang don ka por, da kaba u iai ban bad kyntu ba I’u mynder bad u khyllah jait mardor bak dei ban pynher krad noh shi syndon na kane ka mei ri lum ka mei risan ba ieit ki Blei ka jong ngi.

Shuh shuh u bah Rana u da kyrsiew thiah ia la ka jaidbynriew da kaba pyni da ka nuksa jong u Syiem Tirot Sing bad u Kiang Nangbah, kiba haduh katno ki da ieit bad niew kor ia la ka jong ka ri, ba kin long ki nongialam ia la ki rang ia pom ne ki khla wait ban ieng iakhun pyrshah ia u dohlieh tad haduh ba kin da pha bad ban aiti syndon ia la ka jong ka jingim ha iing byndi bad ha u tyllai phasi.

Kumta kane ka jingrwai ka da shoh bad pyngngam jylliew bha ia ka nga, ba ngan lap bad shem ba pleng u bah Rana, mynta ynda haba u la khlad, u la pyndonkam hok shisha ia katta ka sap kaba U Blei Trai Kynrad u la ai bynta buh bynta ia u, bad kum ka ri bad ka jaidbynriew ha kum ka por kaba mynta kan da duh pat sa iawei uwei na ki mawbyrsiew bad u kaitor bna nam, uba ka nam ka kyrteng ka jong u lyngba ki kyntien bad ki sur jingrwai kiba u la thaw, kin iai im junom la junom haduh ka pateng kaban dang iai wan.