Kylla thymmai u khniang jingpang COVID-19 ha Jylla | Pule ban tip khambniah

Syllad | The Rising MeghalayaJune 3, 2021

U Principal Secretary, Health&Family Welfare Department, u Sampath Kumar , IAS ula pynmih paidbah iaka Jingbthah Halor Ka Koit Ka Khiah ha kaba iadei bad ka jingpang khlam COVID-19 haka Jylla haka 2 tarik une u bnai.

Katkum ka Ka Jingbthah Halor Ka Koit Ka Khiah la lap ba katkum ka kaiphod halor ka Genome sequencing jong ki nongmuna ba iadei bad ki briew kiba ioh ia ka khlam COVID-19 hapoh Meghalaya, la shem  ba kiba  bun na ki nongmuna ba la lap ki dei jong kito ki khniang kiba la kylla thymmai na uba la don lypa (mutated strains) kiba la shah  kynthup ha ka WHO kum ki “Variants of Concern” katba katto katne na ki kum ki ki ”Variants of Interest”. Ki “Variants of Concern” ki dei ki jait khniang kiba sted bha ban ia bit bad saphriang kloi ha ka imlang sahlang, kaba la pynkhih jingmut ia ka tnad ka koit ka khiah bad kane ka la pynlong ruh ia ka jingkiew ha ka jingdon ki briew kiba iap.

Lah ban pynkynmaw hangne ba ka sorkar ka la dep pynmih lypa ia ki jingbthah katkum ka shithi no. Health. 140/2020/4 Dated Shillong,  2 tarik Jylliew, 2020 kaba kdew ba yn niew beit ia ki briew kum ki nongpang ha ka thup kyrdan (Category) ‘A’, kaba mut ba baroh ki nongshongshnong ka jylla kin niew ialade kum ki nongpang ki bym pyni ia ki dak ki shin (Asymptomatic cases) bad ban shim ia ki lad jingiada kumba la kdew. Da kaba buh jingmut ia kine ki jinglap ba thymmai, la pynbna ba nangne shakhmat yn niew ia baroh kum ki briew ki bym pyni ia ki dak ki shin (Asymptomatic persons) kiba rah ia kine ki khniang ba la tip kum ki “Variants of Concern” (VoCs) bad kiba lah ban pynsaphriang ia ka jingpang.

Ka lynti nangne shakhmat ka long ban iatreilang ha kaba man la iwei pa iwei kin hap shim ia ka jingkitkhlieh na ka bynta ka jingshngaiñ da kaba bud ryntih ia ki kyndon ba iadei bad ka COVID kumba la bthah na ka por sha ka por da ka sorkar bad ki riewshemphang ha ka koit ka khiah. Ka jingbud ryntih ia ki kyndon ka koit ka khiah (ka jing deng ia ka mask ha ka rukom ba dei bad ka jingpyniajngai iwei na iwei) ka long kaba donkam eh ha kum kane ka por la ka long ha ki jaka trei ne wat ha iing ha sem kumjuh. La bthah ia baroh ban bud ryntih barabor ia ki kyndon ba iadei bad ka COVID ban tehlakam kloi ia ka jingpur sted da kaba bud ia ki jingpynkhreh jong ka jingiashimbynta ban rat dyngkhong ia ka COVID  “participatory COVID elimination plans” ha kaba  kano kano ka jingshah ktah ha ka COVID (COVID positive case), kiwei kiwei ha ki sawdong sawkun kin  kiar na baroh ki jait kam ha ka imlang sahlang ba iadei bad ka jingiakhleh bad ki para marjan ne ha iing, ka jingiabam shi iing bad ka jing bud ryntih ia ka jing pyniajngai iwei na iwei kumjuh ka jing deng ia ka mask ba ar syrtap  ym duna ia ka 7 haduh 10 sngi ban pyniap ia u khniang, bad ban pyndkut ia u kynjri ka jingsaphriang.

Audit COVID-19: Pynmih ka sorkar da ka jingbthah halor ka koit ka khiah

Dei ban nang pynjur ia ka jingbteng ha ba iadei bad ka kyndon jong ka jingwad jingpeit bniah jingbuddien ban pynthikna ba ki nongpang ba pyni ia ki dak ki shin ki shah peit bniah, shong pynkyrpang bad ioh ia ki jingsumar kloi katkum ki kyndon. Dei ban bud ryntih ruh ia ka jingbthah na ka koit ka khiah katkum ka shithi no. Health.21/2020/Pt.VIII/95 Dated Shillong, the 27 tarik Jymmang, 2021 khnang ban buh jingmut ia ki jingpaw jong ki dak ki shin ha ki nongpang la kumno kumno naduh ka sngi ba 8 ter ter haduh ka jingpyni jong ki dak ba nyngkong  kumba la kdew. Ka jingwad kloi ia ki lad jingsumar ha ba iadei bad kane kan iarap pynduna ha ka jingdon jong kiba iap. 

Ka imlang sahlang ka dei ban sngewthuh ba ia mynta dei tang ka dawai iada (vaccine) kaba long ka lad ka lynti ka ban iakhun pyrshah ia ka jingsaphriang ba shyrkhei jong une u khniang. La pynshisha ba ka jingaitika ka iada na ka jingbanjur jong ka jingpang, watla la sakhi ia katto katne kiba shah ktah ha ka jingpang hadien ka jingaitika hapoh ka jylla. Kumta la sngew dei ba ka jingiatreilang  ka dei ban wan na ka liang jong baroh kiba dei khmih ban weng ia ki jingsngewthuh bakla bad ki jingartatien  ba iadei bad ka dawai iada(vaccine).