Kynjah hynrei shongkun shongblei ka Behdeiñkhlam baheh tam ki Pnar

Syllad | The Rising MeghalayaJuly 23, 2020

Ka Behdeiñkhlam ka raij Tuber kaba la sdang naduh ka 21 tarik u Naitung bad kut haka 24 tarik kan long ha ryngkat ka jingbud ryntih ïa ki kyndon sorkar kiba ïadei bad ka jingïada naka khlam corona. Naka liang ki nongpynïaid kila pynshai ba ha kane ka snem kan ym don kano kano ka jingkhot paidbah namar ba ki nongïashim bynta kin long beit tang kito kiba ïadei kam ban pyndep ïaka niam ka rukom.

Haka sngi kaba nyngkong jong ka jinglehkmen kaba dei ka 21 tarik u Naitung, ka jinglehniam kala sdang da ka jingpyndep ïaka niam kaba ki khot ka ‘ku neiñ’ ha kaba ki dkhot jong ka Niamtre kiba shong basah ha ki thaiñ ba sharum ‘wah’ ki wan kiew sha ka ka bynta badon shaneng shnong ban ïa khublei ha ryngkat ka niam ka rukom.

Haka sngi kaba bud 22 tarik pat ruh kumjuh kumba la leh haka sngi kaba nyngkong kala don ka jingïaleit khublei kaba ki khot ka ‘hiar wah’. Ha kane ka kynti pat kiba naka phang ba shaneng ki hiar sharum ‘wah’ bad pyndep ïaka nguh ka dem bad ‘i pyrnah pyrjiñ’ kaba dei ka sadhiar ne Ïmdem kaba la pynkyntang ha u klong sko.

Haka sngi kaba lai pat dang step phyrngap u Longdoh ka niam ryngkat bad ki nongïalam jong ka Niamtre ka raij Tuber, kila leit sha khloo blai ne law kyntang bad ai ka nguh ka dem ïaki Ryngkew ki Basa ka raij Tuber. Ka jingpyndep niam kaba bud pat ka dei ka jingwan rah ïa ‘ki bhang’ sha ka Biar Tuber Kmai Chnong da ki ar bynta jong ka shnong, kata ka phang Neiñ bad ka phang ‘Wah’.

U ma Jolby Sana Secretary Seiñ Raij Tuber, ula ïathuh ba barabor haka sngi kaba saw kaba long ka sngi khatduh jong ka shadniam Behdeiñkhlam ym duna ïaka 11 tylli ki shnong na West Jaintia Hills bad palat 18 shnong na East Jaintia Hills ki ju wan rah ïa ki rong jong ki ban noh haka Biar ha Tuber. Ula ong ba man ka snem ym duna ïa ki 65 tylli ki rong ki ju wan na ki shnong kiba pher bapher ban pynphuh pynphieng ïa ka niam. Hynrei ha une u snem naka daw jong kane ka khlam la hap ban pyrkhing noh ïaka jingwan ïashim bynta jong ki seiñ raij na ki shnong kiba pher bapher. Na ki palat 60 tylli ki rong kiba ju wan man ka snem, ha une u snem yn shna tang artylli ki rong na ki ar bynta jong ka shnong Tuber kiban long tang ka nongmuna katkum ka niam ka rukom, la ong u ma Sana.

Ha kajuh ka por ki 29 tylli tam ki shnong kiba don ha West bad East Jaintia hills kiba hap hapoh ka raij Tuber ki pyndep hi ïa ka niam ka rukom kum ka choh thyndai bad kiwei kiwei haki shnong jong ki. Ka choh thyndai ka dei ban nguh ïa ki blei ban beh ïaka khlam ka ngoh bad ka sniew ka smeh bad kumjuh ban pan ïaka jingkyrkhu na ki. Ha Tuber kmai chnong pat ïa ki niam ki rukom baroh kiba ïadei bad ka jingpyndonburom ïaka shad niam Behdeiñkhlam la pyndep da u Longdoh jong ka Raij Tuber.

Ha kane ka Behdeiñkhlam kan don hi ka jingïatan bhang kaba long kawei na ki bynta jong ka sngi kaba khatduh jong ka Behdeiñkhlam kumjuh ka jingïasleit ne ïalympat. U bhang u dei u dieng uba don ar pnat uba ki pyndonkam pat ha ka rukom kaba ki khot ka ïatan bhang. Ka ïatan bhang ka ïasyrïem ïaka Dat Lawakor ha ka Behdieñkhlam ka Raij Jowai ha kaba un bha u kba u khaw sha ka liang kaba jop ha kata ka jingïatan. Ha kane ka kynti naka liang jong ka Seiñ raij Tuber ka kyntu ïaki paidbah ban ym ïawan sha Tuber khnang ban ïada naka jingpur stet jong ka khlam. Ha ka sngi noh rong tang kumba 150 ki nongïalam jong ka niam ki ïashim bynta ha ka jingpynkut ïa ka Behdeiñkhlam ha kane ka snem.

Wat la ka jingpyndep ïa ka niam shad Behdeiñkhlam ha kane ka kynti ka kynjah, hynrei ka jingpyndep ïaki niam ki rukom pat ka dei kaba shongkun shongblei