Leit jurip u CM ia ka shnong Jatah bad Syntung ban pynthikna halor ka roi ka par bad sngewthuh ia ki jingeh

Ban sngewthuh ia ki sienjam ba la shim da ka sorkar ban kyntiew ia ka roi ka par bad ban sngap ia ki jingeh jong ki nongshong shnong, u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K Sangma ha ka 9 tarik Iaiong u la leit jurip ia ka shnong Jatah bad Syntung kiba hap hapoh Mawkynrew Block, East Khasi Hills.
Ha ka jingleit sha Jatah u CM u la ioh ban iakren bad ki nongioh jingmyntoi lyngba na ka Jatah Nongklyer Integrated Village Cooperative Society (IVCS) kumjuh bad ki dkhot jong ki Self Help Groups (SHGs) bapher bapher. Kine ki dkhot ki la pynpaw ia ka jingiaid lynti kaba lam sha ka jingkiew shaphrang ha ka liang ka kamai kajih lyngba ki lad ki lynti ba la plie ha ki jingtrei jingktah jong ki. Haba iakren bad u Conrad, ki la kyrpad ban tuklar lem na ka bynta ban buh ia ka Processing Unit khnang ba kin kham lah ban pyniaid ia ki mar ki mata jong ki.
Haba iakren bad ki nongshong shnong kumjuh ki nongialam shnong, u CM u la pynpaw halor ka jingshimkhia jong ka sorkar ban kyntiew ia ka roi ka par ha baroh ki liang. “Ngi kwah ba ki shnong ki jong ngi kin shah kynthup ha ka khajna jong ka roi ka par jong ka Meghalaya, kumta ngi la shim ia kiba bun ki lad ki lynti khamtam ha ki thain nongkyndong da kaba phaikhmat kyrpad sha ki kynthei, ki samla bad sha ki nongshong shnong kiba dei ki nongrep. Ngi kwah ba baroh ka imlang sahlang kin ia don bynta lang haba ngi dang pyniaid shakhmat ia ka jylla Meghalaya,” u la ong.

Haba pdiang ia ka jingdon bynta jong ki Dorbar Shnong, SHG, IVCS bad kiwei pat u CM u la ong ba ki kam pynroi ki dei ban poi sha baroh ki jaka kiba don sha kyndong tam. “Ka jingiasam lang ia ka jingkitklieh hapdeng baroh kiba don bynta kan pynthikna ba ngin lah ban tei ia ka imlang sahlang bad kiba lah ban shniah ha lade,” u la ong.U la pynshlur ruh ia ki samla bad kynthei ba kin iashim bynta shitrhem ha ka imlang ka sahlang bad ruh ban sngew trai halor ki projek bapher bapher kiba ki don bynta.
Haba aijingiaroh ia ka sienjam ba la shim da ka Jatah IVCS, u Conrad u la ong ba ki rukom pyniasoh lang ki long ka nuksar halor kumno ka ioh ka kot ha ki thain nongkyndong ka lah ban kiew shaphrang lyngba ka jingiatreilang ha ka liang ki kam jngohkai, ka rep ka riang bad ha ki jingseng ia ki kam lajong. “Ka jong ka jong ngi kam long eh tang halor ki jingtei hynrei ban tei ruh ia ki jaka treikam kiba lah ban pynneh pynsah ia ka kamai kajih na ka bynta ki pateng ki ban wan. Ka bynta jong ki SHG, ki IVCS bad ka imlang sahlang ka long kaba kongsan shibun,” ula ong.

Katba ha ka shnong Syntung la pdiang sngewbha ia u CM da ka kynhun nongtem nongput bad la ialam ruh ia u ban leit jngoh ia ka kshaid wah Rashi ha kaba la sakhi ia ka jingitynnad bad ka jingkhuid jong ka um kaba la pynlong ia u CM ban ialeh sngewbha ryngkat lang bad kane ka kynhun.
Namar ka jingsngewtynnad ia ki sur jingtem jong kane ka kynhun lyngba ki guitar, violin, ksding bad mandolin, u CM u la pynbna ia ka jingiarap kaba T.5 lak na ka bynta ban thied ia ki tiar tem tiar put kiba thymmai. “Ka tem ka put kam dei tang ka kolshor hynrei ka jingithuh, ka jingpynpaw bad ka lah ruh ban long kum kawei na ki lad kamai. Nga sngew sarong ban long u dkhot jong kane ka kynhun mynta ka sngi,” u la ong ha ryngkat ka durkhmat kaba phuh samrkhie.

Nalor kata u CM u la leit jurip ruh ia ka jaka rep ia u soh Shan ne Strawberry ha ka shnong Syntung bad ioh ruh ban iakren bad ki nongioh jingmyntoi. Ki la don haduh 115 ngut ki nongioh jingmyntoi ha kane ka shnong kiba pynmih ia u soh Shan kiba bang tam hapoh ka ri. Ha ka jylla ki don baroh haduh 132 hektar ka jaka rep soh Shan bad kane ka la saphriang ha ki thain bapher bapher bad ka jingpynmih ka long haduh jan kumba 10 metric ton ha ka shi snem. Ka jingmih ka Meghalaya ia une u soh ka long kumba 4.26 percent na ka jingpynmih ha ka ri baroh kawei.

Shuh shuh u CM ula iakren ruh bad ki nongshong shnong kumjuh bad ki nongioh jingmyntoi na ki skhim bapher na ka shnong Syntung bad ula pyntip shaphang ka CM-Assure, ka prokram kaba shimkhia ia ka jingkylla jong ka dor ka mur ha ki iew kaba buh jingma ia ka jingshngain jong ka kamai kajih jong ki nongrep.
Haba iohsngew ia ki jingeh jong ki kynhun bapher bapher kumjuh da ki riew shimet, u CM u la pynbna ia ka jingiarap kaba T.5 lak na ka bynta ban tei ia ka ophis ka SHG hakatei ka shnong. “Dei ban don ia ka jaka treikam kaba khlain ha ka imlang sahlang ka ban pynkupbor ia ki briew khamtam ia ki kynthei bad ka ban iarap ia ki ban ioh ia ka jingshakri ha ka liang ka pisa tyngka, ki jingai jinghikai bad ha ka iew ka hat,” u la bynrap.

Hadien kane, u Myntri Rangbah ka Jylla ula leit jurip ïa ka Syntung Sub-Center bad pynpaw ka jingsngewkmen ïa ki kam ba la leh da ki nongtrei ka koit ka khiah ha ki jaka ba kham jngai. U la pyntip ruh ba ka sorkar ka thmu ban kyntiew ïa ki jingtei ha ka koit ka khiah bad ban pynbiang ïa ki jaka sah na ka bynta ki nongtrei ka tnad ka koit ka khiah.
U la jurip ruh ïa ka madan ïalehkai phutbol Syntung bad u la leit jngoh ruh ïa ka Syntung Upper Primary School, kaba don mynta 151 ngut ki khynnah skul bad 8 ngut ki nonghikai. U la ïakynduh bad ki khynnah skul bad ki nonghikai bad u la ai khublei ïa ka jingpyrshang jong ka skul ban ai ïa ka jinghikai kaba pura. U la pynbna T.3 lak lyngba ka Chief Minister’s Special Development Fund (CMSDF) na ka bynta ban thied ïa ki tiar tem bad pynthikna ban ai jingkyrshan pisa na ka bynta ban pynbha ïa ki jingtei.
Leave a Reply