LOCKDOWN: Ka Kabu Ïa ki Nongshim Kabu

Nangai SutngaMay 3, 2020

Hadien ka jingkiew sted bad ka jingsdang saphriang jong u wei na ki jait jingpang ia uba latip kum u COVID-19 ne Corona Virus ha ka ktien phareng ïa kaba ha ngi ki Khasi ngi khein ia u kum ka jingpang Khlam, kumta naka liang ka sorkar India mar mar lyngba u Myntri Rangbahduh ka Ri u Narendra Modi, ula pynbna syndon iaka Jingkhang dam ne Lockdown ha baroh kawei ka Ri India naka bynta ba  tehlakam iaka jingiabit utei u Khñiang Jingpang na uwei sha uwei pat.

Haka jingpynbna iaka jingkhang dam haka shiteng syñnia jong ka 24 tarik u Lber,  da kumba 1.3 Billion ngut ki briew hapoh ka Ri India baroh kawei ki la hap ban shong khang dam hala ka jong ka iing ka sem. Marsien pynbna nyngkong ïa ka jingkhang dam, la ïohi ba ki nongshong shnong ka Ri India baroh kila ïa khih khohreh baroh namar ka jingsheptieng ioh bymioh thied shuh ïa ki marbam mardih.

Naka liang ka Sorkar ruh mar mar ka la wad ïa ki lad ki lynti ban pynpoi ïa ki lad jingiarap sha ki nongshong shnong ka Ri baroh khnang ban pyntikna ba kan nymdon kano kano ka jingshah thngan ne iap thngan jong ki paidbah. Sngewdei ban ai ka jingïaroh ïa ka sorkar jylla bad ia ka sorkar India ruh ia ka jingshimkhia ka jong ki ban pynpoi ïa ki marbam mardih sha ki shnong ki thaw haka Ri India baroh kawei.

Ym tang ka sorkar, la iohi ba wat ki Sengbhalang, ki Sengniam, ki Balang Khristan, ki Shnong ki thaw, ki Kynhun shimet bad ki nongmihkhmat paidbah ruh ki la ïa shimkhia ban leit ai ki jingiarap sha ki paidbah kiba duk ba kyrduh kiba trei mynsngi bad bam mynmiet. Da ka jingïakloi ki nongsynniang ban ia kner kti lang sha ki  paidbah kiba donkam shisha ka jingiarap la ïohi ba ympat don kano kano ruh ka jingiap thngan wat haduh mynta . Kane ka mynsiem iarap parabriew ha kum kane ka por kaba kordit bad jynjar , la dei shisha ban ai jingiaroh ïa ki kito baroh kiba la kloi ban kner la ki kti jingïarap.

Hynrei ha kum kame ka por pat, la ïohi ba ka don pat ka jingshim kabu ïa ki nongthied nongpet, da ki mahajon die dukan, bad ruh da ki kali kamai ha kaba ki pynkiew dor wat hapdeng ka jingmana ba tyngeh ka sorkar. Hooid ym lah ban len ki don ki katto katne kiba ym kwah ban shim kabu ha kum kane ka por hynrei ngim lah ban len ba ka jingshim kabu ki mahajon bad ki nongñiah kali ka jyllei bha. Ha ka jingkhohreh ki paidbah ban thied la ki jingdonkam bun bah ki nongshim kabu ban kyntiew dor palat pud ïa ki jingbam bad ban shim kabu ban kamai spah na ki paidbah ba hap ha ka jingkordit.Hooid ha ka jingkulmar ban ïoh thied la ki jingbam jingdih wat la ka rem makna kim banse ban thied tang ban ïoh khnang ban lait ka thiah da ka kpoh thylli. Ngi sakhi ha ki lad pathai khubor ïa ka jingmih ki seng bhalang ban ud lem ïa kane ka jingeh ki paidbah bad ki don ruh ki ophisar kiba trei shitom ban pyntikna ba kan ym don kano kano ka jingkiew dor khlemraiñ ki marbam mardih. 

Ka jingpynkiew dor da kito kiba ym don shuh ka jingïatiplem ka la dei ka lad kamai spah ba khraw namar ki nongthied kim banse ban thied la ki rem bad ki jingdie ruh ki ïaid dor bha na kum kane ka por ba ki nongthied ki khohreh ban thied.  Dei na kata ka daw ka lockdown ka dei ka kabu ksiar ïa ki nongshim kabu. Ka dei ka lad kamai spah ïa ki katto katne kiba ym don shuh ka jingïatiplem ban pyrkhatlem na bynta kito kiba duk ba jynjar kiba shah ktah tyngeh ha kane ka jingkhang dam. Ha ki katto katne kane ka khlam bad ka jingkhang dam ka dei ka kabu ban kamai spah wat la ha kiba bun hi ka dei ka jingeh kaba khraw.

Hakaba khatduh hi, nga ai ka jingkhublei bad ka jingïaroh kaba kyrpang ïa ka Sorkar namar ka jingshimkhia ka jong ka ban tehlakam iakane ka Jingpang Khlam, ïa ki Pulit, ki Doctor, ki Nurse, Ki Volunteer jong ki Shnong Bapher bapher, ki Sengbhalang, ki Nongpyniaid District, ki Rangbah Shnong bad ia baroh kito kiba don bynta, ia kiba ngam lah ban jer kyrteng iwei pa iwei kiba dei ka stieh ïada ban pynlait ïa ngi na kane ka khlam COVID-19. Hooid wat la ka jingïaleh kam pat kut hynrei da ka jingïasnoh kti lang ka jong ngi baroh nga khmihlynti ngin sa lah ban rat dyngkhong bad pynduh jait ia une u khniang jingpang shisyndon napoh ka Ri  ka jong ngi bad na ka sla pyrthei hi baroh kawei. Kynmaw ong ka phawer “Tylli Ngin Ïeng, saphred ngin kyllon” na kata ka daw to tip lymda ngi ïatylli ngin kyllon lypa.